Tekirdağ’ın Çorlu ilçesinde görev yapan, Uzman, Dil ve Konuşma Terapisti Savaş Çelik, Yutma bozukluğu, Kekemelik, İşitme engeli, Ses bozuklukları ve bir çok konuda verdiği hizmetlerle, çarenin ve şifanın bilimde aranması gerektiğine sürekli dikkat çekmeye devam ediyor. Savaş Çelik bu haftaki açıklamasında CP’li Çocuklarda Yutma Bozukluğu ve Ortaya Çıkan Sorunlar ve tedavi yöntemleri konusunda yine önemli açıklamalar yaptı.
Uzman, Dil ve Konuşma Terapisti Savaş Çelik, çocuk sağlığı açısından büyük önem ytaşıyan açıklamalarında şu sözlere yer verdi; “ CP, beynin hızlı geliştiği dönemlerde non-progresif(ilerleyici olmayan) bir travmaya maruz kalması sonucu, vücut duruşu ve/veya hareketlerinde ortaya çıkan kalıcı fakat ilerlemeyen bozukluklar olarak tanımlanabilir.
CP’li çocukların günlük bakımı, özellikle beslenmelerindeki zorluklar, ebeveynler ve bakıcıları için büyük problemlere yol açmaktadır. Yapılan çalışmalarda, serebral palsili çocuklarda Yutma sorunu görülme sıklığı %30-90 arasındayken malnütrisyon (Kötü beslenme) oranı %90’lara ulaşmaktadır. Öztürk ve Ark. 44 CP’li çocuk üzerinde yaptığı araştırmada araştırmaya alınan 44 CP’li çocuğun 23’ünde (% 52.3) değişik derecelerde Oral Motor koordinasyon bozukluğu vardı.
En sık karşılaşılan beslenme problemleri sıvı ve/veya katı besinleri bolus formasyonu haline getirmede güçlükler ve yutma sorunları ve Orofaringeal Yutma sorunu alt başlığı altında bulunmaktadır. Bu problemlere bağlı gelişebilecek komplikasyonlar, yaşam kalitesini de olumsuz yönde etkilemektedir. Bu beslenme problemleri tedavi edilmediği takdirde, yetersiz beslenme ve büyüme-gelişme geriliğine yol açarak morbidite (Hastalık oranı) ve mortaliteyi (Ölüm oranı) olumsuz yönde etkilemektedir.
Oral-motor ve yutma sorunlarına bağlı tipik semptomlardan biri uzamış beslenme zamanlarıyla birlikte yetersiz beslenmeye yol açan ağızdan dışarı taşırmadır. Yemek sırasında özellikle sıvı alımında öksürük ve tıkanma nöbetleri de oral-motor yetersizliklerin bir belirtisidir. Beslenme bozuklukları ile ilgili komplikasyonlar sonrasında hastalarda yetersiz alım, aspirasyona bağlı olarak büyüme-gelişme geriliği, özofajite bağlı üst gastrointestinal sistem kanaması ve özofageal striktür gelişebilir.
Oral motor koordinasyon bozuklukları!
Hipotoni, Zayıf emme, Dil lateralizasyon yokluğu, Sürekli dil itme, Tam olmayan dudak kapanması, Çiğneme problemleri, Nörolojik gelişim eksikliği, Sürekli emme, Tonik (gergin) ısırma, Hiperaktif öğürme refleksi, Yutma sorunu. CP’li çocuklar hipotoni, dil lateralizasyonunun olmayışı veya gecikmesi, sürekli olarak dilin itilmesi veya dilin retraksiyonu (geriçekme), ye¬tersiz dudak kapanması, çiğneme hareketlerindeki yetersizlik gi¬bi nedenlerle gıdayı bolus haline dönüştüremez ve farinkse doğ¬ru itemez. Böylece yutmanın oral hazırlama ve oral transfer fa¬zı etkilenir dolayısıyla yutma sorunu yaşarlar.
Gastrointestinal Sistem Problemleriyle İlişkili Semptom Veya Bulgular!
Emme, Çiğneme problemleri, Diş problemleri, Yutma sorunu, Salya akması, GÖRH (reflü),
Öğürme, öksürük, tıkanma, Aspirasyon, Bağırsak motilite (hareketlilik) bozukluğu ve
konstipasyon (kabızlık).
Emme Güçlüğü veya Sürekli Olarak Emme işlemi Yapılması!
Sağlıklı çocuklar büyüdükçe emme refleksi inhibe olur, yerini dişleri ile gıdaları koparma ve
çiğneme hareketi alır. CP’li çocuklarda, emme refleksi geç inhibe olur. Bu durumda çocuklar katı
gıdalarla beslenebile¬cek yaşta olmasına rağmen, bunu başaramazlar ve yutma sorunu yaşarlar.
Çiğneme Problemleri!
CP’li çocukların dil ve çene ha¬reketlerinin santral paternleri emme şeklinde olduğundan bolusun
oluşturulması ve hareket ettirilmesi bozuktur.
Diş Problemleri!
Dudak, dil ve yanak kaslarının anormal koordinasyonu uzun süreçte ağız solunumuna neden
olur. Üst dudağı kapatmadaki yetersizlikten dolayı üst dişlerde ileri itim söz konusudur. Çiğneme
kasları hipertonik olduğunda mandibula (alt çene) geride konumlanır. Dil itme, baş pozisyonu ve
anormal yutkunmaya bağlı olarak açık kapanış mevcuttur.
Salya Akması
Oral motor problemi olan CP’li ço¬cuklarda yutma frekansı azaldığı için, tükürük ağız boşluğunda birikir. Ağız kapanması da tam olmadığından tükürük dışarı akar.
Gastroözofageal Reflü Hastalığı (GÖRH)
Öğürme, Öksürük, Tıkanma, Boğulma
Öğürme, öksürük, tıkanma; oral kaviteyi temiz tutmayı amaç¬layan doğal koruyucu tepkidir. Eğer yemek esnasında öksürük veya öğürme oluyor ve birkaç haftadan fazla devam ediyorsa, bu ciddi bir sinyaldir ve acil değerlendirme gerektirir
Aspirasyon!
Havayoluna yabancı madde veya gıdaların girdiğini gösterir. CP’li çocuklarda tekrarlayıcı aspirasyon riski yüksektir. Havayolunda gıdaların birikmesi tahriş edici ve iltihaplanmaya neden olur. Aspirasyonun sıklık ve miktarına bağlı olarak, çocukta rekürren(tekrarlayan) pnömoni (Zatürre), bronşit, veya trakeit ge¬lişebilir. Ne yazık ki bazı çocuklar öksürük, öğürme, tıkanma gibi herhangi bir koruyucu cevabı uyarmadan aspire ederler; bu “ses¬siz aspirasyon” olarak adlandırılır.
Yiyeceğe İlgisizlik ve Yiyecek Reddi!
SP’li çocukların bir kısmı acıkmış gibi davranır ama birkaç ısı¬rıktan sonra yemeyi reddeder. Çocuk yemek sırasında aspire et¬tiği anda yemek yemeyi istemeyebilir. Kabızlık reddetmeye katkıda bulunabilir. Yemek ye¬meyle gastrokolik refleks uyarıldığı için, çocuk kramp hissedece¬ğinden yemeğe ilgisini kaybeder.
Konstipasyon(Kabızlık)
SP’li çocukların çoğunda konstipasyon kronik bir problemdir. Buna koordine olamayan kas kontraksiyonları, rektal sfinkter kontrolündeki bozukluk, yetersiz sıvı ve lif alımının kombinasyo-nu neden olur” dedi.

Haber: Abdurrahim Yıldırım