Cumhuriyet tarihinin en büyük çevre yatırım projesi olan ve yaklaşık 4 Milyar
Dolar harcanacak olan  Ergene Havzası Koruma Eylem Planı Ergene Kaymakamı
Fatih Kızıltoprak tarafından halka anlatılıyor. Göreve geldiği günden bu güne
kadar yaptığı çalışmalarla halkın büyük sevgisini kazanan Kaymakam Kızıltoprak,
Hayal gbi görünen Ergene’nin eski günlerine dönme arzusunun 2018 yılında
gerçekleşeceğini bildirdi.

Ergene İlçesindeki tüm mahalleleri , Yöneticilerle birlikte gezerek bilgi veren
Kaymakam Fatih Kızıltoprak verdiği bilgilerde şunları açıkladı; “Ergene Havzası
Koruma Eylem Planının (EHKEP) açıklanmasından sonra bölgemizde ciddi çevresel
yatırımlar yapılmaya başlanmıştır. Bu kapsamda yapılan en önemli çalışmalardan
biriside bölgemizde dağınık halde bulunan yaklaşık 1.500 sanayi tesisinin ıslah
edilerek organize sanayi bölgesi haline dönüştürülmesidir. Dağınık sanayi,
organize sanayi haline dönüştürülünce merkezi müşterek arıtma tesislerinin
çalışmalarına başlanmış ve netice olarak 5 adet müşterek arıtma tesisinin
inşaatları yaklaşık olarak %70 nispetinde tamamlanmıştır. Müşterek arıtma
tesisleri şu açıdan önemlidir, mevcut durumda atık suyu oluşan her sanayici atık
suyunu münferit arıtma tesislerinde arıtmaktadır. Bu durumun hem kontrolü, hem
arıtma verimliliği düşüktür. İnşa edilen müşterek arıtma tesisleri ise ileri
derecede arıtım gerçekleştirecek şekilde projelendirildi ve inşa ediliyor.

Müşterek arıtma tesislerinde
arıtılacak sular, ileri derecede arıtımı gerçekleştikten sonra derelere yine
verilmeyecektir. Yaklaşık 70 km. kara boru, tünel ve deniz hattı marifeti ile
Marmara denizine derin deşarj yapılacaktır ve bu sayede aslında ergene nehrinin
olmayan bu su kütlesini Ergene den kurtarmış oluyoruz. Bunu söylerken şunu
kastediyorum şu anda derelerden akan suyun 2/3’ü yer altı sularından çekilerek
işlendikten sonra derelerimize akmaktadır. Şu anda inşa edilen atık su taşıma
hatları tamamlandıktan sonra Çerkezköy, Velimeşe, Veliköy, Kapaklı, Yalıboyu ve
Çorlu Deri bölgelerinden gelecek arıtılmış endüstriyel sular tamamen kapalı
sistemlerde transfer edilecek ve derelerde artık sanayi kaynaklı atık su bir
daha akmayacaktır. Bu bahsettiğimiz bölgedeki çalışmalar 2017 yılının sonlarına
doğru tamamlanacaktır. Projenin geri kalan kısmı ise 2018 yılı sonlarına doğru
tamamlanacaktır” dedi. Vatandaşlar da Ergene havzasının eski güzel günlerine
dönmesini istediklerini ifade ettiler. Kaymakam Kızıltoprak ve Ergene
Protokolünün yaptığı ziyaretlerden dolayı duydukları memnuniyeti ifade ettiler.

EHKEP FAALİYET GENEL DURUM RAPORU

Bilgilendirme toplantılarında
hazır bulunan Çevre Mühendisi,

İbrahim İnci’de şu bilgileri aktardı;  “1980’li yılların başında Trakya’da,
özellikle Tekirdağ ilinde, sanayileşme 5 – 10 sanayi tesisi ile başlamış ve
günümüze gelindiğinde yaklaşık 1.600 sanayi tesisine ulaşmıştır. Gösterge ve
istatistiki veriler göstermektedir ki bölgemizde sanayileşmede ki bu artış hızı
artarak devam edecektir. Bu duruma İstanbul’un sanayiye doygunluğu, sanayicinin
yaşadığı su sıkıntısı ve benzeri sıkıntılarda etki edecektir. 2014 yılı
verilerine göre ilimiz, ülkemizdeki sanayi sicile kayıtlı işletmeler içerisinde
% 2’lik payla, en fazla sanayiciye sahip 10. İl olarak üst sıralarda yer
almaktadır. Günümüzde bölge sanayisi Ülkemizde tekstilin %10’ u, margarinin %25’
i, rafine ay çiçek yağının %20’ si, kâğıt ve ambalajın %40’ ı, işlenmiş derinin
%37’ sini karşılamaktadır. İlimizde 105.798 kişi sanayi olmak üzere toplamda
276.472 aktif sigortalı çalışan bulunmaktadır. İTO’nun her sene yayımladığı
“Türkiyenin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu” listesinde her sene 2-5 firma yer
almaktadır.

Devlet teşviki, hava-kara-deniz
her türlü ulaşım yoluna yakın olması, İstanbul’a ve Avrupa’ya yakınlığı, ucuz su
temini v.b. sebeplerden dolayı sanayileşme bu bölgede kontrolsüz bir şekilde alt
yapısını oluşturmadan devam etmiştir. Bu durum birçok problemi de beraberinde
getirmiştir. Yer altı su seviyesinin zamanla iyice düşerek kritik seviyeye
gelmesi ve çevre ile alakalı yaşanan problemler bunlardan en önemlileri arasında
görülmektedir. Bölgemizde Istranca dağlarında doğan, Meriç nehri ile birleşerek
Saros körfezine dökülen Ergene nehri ve havzası bu süreçte katledilmiş ve
yaklaşık 45 yıllık zaman zarfında eski hüviyetini tamamen kaybederek atık
transfer kanalı haline gelmiştir. Bu bölge halkı için sağlık, yaşam kalitesi,
zirai üretim açısından problemler oluşturduğu gibi uluslararası boyutta da,
sınır aşan su olduğu için, ülkemize birçok problemler oluşturmuştur.

Günümüze kadar Ergene’de böyle
bir sıkıntının olduğu her fırsatta belirtilmiş, eylem planları, yerli ve yabancı
8 adet master planlar hazırlanmış fakat bir türlü uygulamaya geçirilememiştir.
İlk defa bu konu ile alakalı en somut adım 2011 yılının Mayıs ayında Ergene
Havzası Koruma Eylem Planının açıklanması ile atılmıştır. Bu planda geçen 15
Madde, Başbakanlık genelgesi ile pekiştirilmiş ve bölgede ülke tarihinin en
büyük çevre yatırımları birçok bakanlığın iş birliği ile yapılmaya başlanmıştır.
Diğer taraftan 1/100.000 ölçekli Trakya Alt Bölgesi Ergene Havzası Revizyon
Çevre Düzeni Planı hazırlanmış ve bu planın 2.10.31.1 maddesinde yer alan çevre
kirlilik potansiyeli çok olan sektörlerin kurulması, kurulu olanların
kapasitelerini arttırması engellenmiş oldu. Yine bu plan ile mevcut O.S.B.
alanlarının %75 doluluk oranına gelmeden O.S.B. dışında sanayi tesisi
kurulmasının da önüne geçilmiştir. Bu şekilde sanayileşme kontrol altına alınmış
ve daha planlı bir sanayileşmenin yolu açılmış oldu.

Ergene Havzası Koruma Eylem
Planı’nda ifade edilen dağınık sanayinin ıslah edilmesi ve münferit arıtmalar
yerine müşterek atık su arıtma tesislerinin kurulması maddesiydi. Bu konu ile
alakalı olarak 29.3.2011 tarihinde Organize Sanayi Bölgeleri Kanununa Geçici
Madde – 8 eklenerek ıslah sürecinin önündeki yasal engel aşılmış olundu. Bu
şekilde dağınık sanayi toparlanacak, altyapı problemleri çözülecek, enerji
tesisleri kurulacak, üretimde nitelik arttırılacak, en önemlisi münferit artıma
tesisleri kapatılıp yerine müşterek arıtma tesisleri kurulacak ve bu şekilde
sanayici sadece kendi işi ile ilgilenebilecek hale gelecektir. Geldiğimiz
noktada Islah Organize Sanayi Bölgeleri Islah süreçlerini tamamlayarak Organize
Sanayi Bölgesi tüzel kişiliklerini kazanmışlardır. Ferdi arıtma tesislerinin
yerlerini alacak olan 5 adet endüstriyel atık su arıtma tesislerinin ihaleleri
yapılmıştır. Türkiye’nin en büyük endüstriyel atık su arıtma tesisi olan
Velimeşe OSB Atık Su Arıtma Tesisi 82,0 milyon TL’ye sözleşmesi imzalanmıştır ve
inşaatının %34’ü tamamlanmıştır. Ergene 1 OSB Atık Su Arıtma Tesisi 36,0 milyon
TL’ye sözleşmesi imzalanmıştır ve inşaatının %34’ü tamamlanmıştır. Ergene 2 OSB
Atık Su Arıtma Tesisi 44,8 milyon TL’ye sözleşmesi imzalanmıştır ve inşaatının
%76’u tamamlanmıştır. Muratlı OSB Atık Su Arıtma Tesisi 23,7 milyon TL’ye
sözleşmesi imzalanmıştır ve inşaatının %88’u tamamlanmıştır. Türkgücü OSB Atık
Su Arıtma Tesisi 21,3 milyon TL’ye sözleşmesi imzalanmıştır ve inşaatının %77’ü
tamamlanmıştır.

Derin Deniz Deşarj projesi
projelendirilmiş, inşaat ihaleleri yapılmış ve imalatları başlamıştır. Proje 46
km kara boru hattı, 20 km tünel hattı ve 4,5 km derin deniz deşarjı hattından
oluşmaktadır. Kara Boru Hattında 1.800’lük betonarme boru tipinden yaklaşık 1,65
km döşenmiştir. Mart ayının 3. Haftası itibari ile de 16,3 km’lik çelik boru
hattının kazı ve döşenmesi işleri başlanmıştır. Deniz hattında 500 m ile 1600 m
arası tam kesit kazılmış olup 0-500 m arası ile 1600 – 4500 m arasının kazı
işlemleri 2 adet duba ve üzerlerinde kurulu klemşerler vasıtasıyla
yapılmaktadır. Deniz tabanına döşenecek olan 32 mm et kalınlığında ve 2.200 mm
çapındaki 4.500 m borunun 1800 m lik kısmı şantiyeye gelmiştir. 

Tünel Hattında toplam da 3 TBM
makinesi çalışacaktır. Günümüz itibari ile 2.800mm çaplı 3.600 m uzunluğunda
bulunan Velimeşe tüneli makinesi kazmaya devam etmektedir ve şu anda yaklaşık
950 m ilerlemiştir. 2000 mm çaplı 6.300 m uzunluğunda olan Ergene 1 tüneli
makinesinin montajı devam etmektedir ve mart ayının sonunda kazmaya
başlayacaktır. 2000 mm çaplı ve 9980 m uzunluğundaki Ergene 2 tüneli makinesi
ise türkiyenin ilk yerli TBM tünel makinesi olacak ve bu makine de 2017 yılı
başında kazmaya başlayacaktır.

Projeler 2018 yılı mayıs ayında
tamamlanacak şekilde çalışmalar yapılmaktadır. Organize Sanayi Bölgelerinin alt
yapı projeleri ile alakalı çalışmalar yapılmış, imar revizyonlarının
tamamlanmasına müteakip proje, ihale ve inşaları gerçekleştirilecektir. Bu proje
neticesinde Ergene havzasına akan endüstriyel atık su havzaya ulaşmadan Marmara
Denizine, ileri derecede arıtımını yaptıktan sonra, 4.500 metre açıktan 47,5
metre derinlikten deşarj ederek bertarafı sağlanacaktır. Bununla birlikte
mevzuatta değişikliğe gidilerek1 üretimde daha verimli, son teknoloji ve çevreci
yöntemelere yönlendirilmiş hem de atık su deşarj parametrelerinin sınır
değerlerinde havza bazlı olarak kısıtlamalara gidilmiştir. Ayrıca çevre
denetimleri sıkılaştırılarak sürecin sağlıklı bir şekilde ilerlemesi
sağlanmıştır. Ergene havzası koruma eylem planı kapsamında, belediyelerin
yapması gerektiği evsel nitelikli atık su arıtma tesislerinin büyük bir kısmını
DSİ yapmış ve işletmeye almıştır. Geri kalan kısmının yapımı ise DSİ tarafından
yaptırılmaktadır. Bununla birlikte yine belediyelerin yapması gereken alt yapı
tesislerini DSİ yapmaktadır. Ayrıca Dere yatakları ıslah çalışmaları
başlatılmış, Taşkın erken uyarı sistemleri kurulmuş, Nehir su kalitesinin
sürekli izlenmesi gibi bir çok çalışma yapılmıştır” dedi.

Haber: Abdurrahim Yıldırım