CHP Tekirdağ Milletvekili ve
Başkanlık Divan Üyesi Emre Köprülü, ayçiçeği ithalatının yerine yurtiçi üretimin
artırılması için neler yapılması gerektiği ve ayçiçek üreticisinin sorunlarının
belirlenmesi amacıyla Meclis Araştırma Önergesi verdi.
CHP’li Köprülü, ayçiçek
üreticisine sahip çıktı. Köprülü, özellikle son yıllarda ayçiçek ithalatının
arttığına dikkat çekerek, yerli üreticinin desteklenmesi gerektiğini vurguladı.
Türkiye’nin ayçiçeği potansiyel
üretim alanının 1 milyon 450 bin hektar olduğunu, ancak bu potansiyel üretim
alanının yaklaşık 650 bin hektarından yararlanıldığını belirten Köprülü,
“Aradaki oluşan 800 bin hektarlık alana, mazotun 1,5 Liraya indirilmesi
gibi devlet desteği ve iyi oluşturulmuş bir planlama ile ayçiçeği ekilir ise
ülkemizin ithalat ile karşılanan bitkisel yağ açığı kapanmış olacaktır” dedi.
Meclise verdiği araştırma önergesinde, ayçiçeği üretimiyle ilgili istikrarlı bir
planlamanın yapılmaması, mevcut üretim potansiyelinden yeterince
yararlanılmamasına, bunun sonucunda ayçiçeği yağı açığının artmasına ve
sanayinin dışarıya bağımlılığının fazlalaşmasına neden olduğunun altını çizen
Köprülü, tüm bu sorunların Meclis tarafından oluşturulacak bir komisyon
tarafından araştırılmasını istedi.
CHP Milletvekili Köprülü önergesinde şu konulara değindi!
CHP Tekirdağ Milletvekili Emre
Köprülü verdiği önergene şu konulara değinerek; “Ayçiçek ve ayçiçek yağının
üretimi, ülkemiz ekonomisi ve toplum sağlığı için stratejik önem taşımaktadır.
Ülkemizde yağlık ayçiçeği en fazla Trakya-Marmara Bölgesinde (% 47,2); Tekirdağ
(% 17,8), Edirne (% 14,9), Kırklareli (% 11,4) illerinde üretilmekte olup, bu
illeri sırasıyla Adana (% 6,6) , Çorum (% 3,9), Tokat (% 3,4), Aksaray (% 2,9),
Amasya (% 2,3) ve Eskişehir (% 2,1) illeri takip etmektedir. Marmara-Trakya
Bölgesini, % 29,2 ile Orta Anadolu Bölgesi takip etmektedir. Geriye kalan
ülkemiz ayçiçeği üretiminin % 12’si Karadeniz, % 8,7 si Akdeniz ve % 2,8’i Doğu
ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerinde gerçekleştirilmektedir.
Dünyada ayçiçeği yağını en çok kullanan ülkelerden biri de Türkiye`dir.
Ülkemizde ayçiçeği yağı tüketimi yıllık yaklaşık olarak 900 bin tondur. Ancak
yerli üretimden elde edilen ayçiçeği yağı yıllık yaklaşık olarak 400-450 bin ton
olmaktadır. Ortaya çıkan bu açık ithalatla karşılanmaktadır. Bu nedenle
ayçiçeği, ülkemizin önemli ithal kalemlerinden biri olup, Türkiye, Avrupa
Birliği`nden sonra en büyük ithalatçı ülke konumundadır.
2013 yılında 710.843 ton tohum, 625.849 ton ayçiçeği yağı ithalatı, 2014 yılında
ise 556.909 ton tohum, 812.401 ton ayçiçeği yağı ithalatı yapılmıştır. Ülkemizin
iklim ve toprak özellikleri dikkate alındığında, yağlı tohumlu bitkilerin
üretimi bakımından büyük bir potansiyele sahip olmasına rağmen yağ ihtiyacımızı
karşılayacak düzeyde üretim gerçekleştirilememektedir.
Türkiye yağlık ayçiçeği tohumu ithalatının yaklaşık yarısını Bulgaristan’dan,
diğer bölümün büyük bir kısmını ise Ukrayna, Romanya, Rusya ve Moldova’dan,
ayçiçeği yağı ithalatının yine yaklaşık yarısını Ukrayna’dan, diğer bölümün
büyük bir kısmını ise Rusya, Arjantin, Romanya ve Bulgaristan’dan yapmaktadır.
Tohum ithalatında Bulgaristan, ham yağ ithalatında ise Ukrayna yaklaşık % 50 pay
almaktadır.
Türkiye’nin ayçiçeği potansiyel üretim alanı 1.450.000 ha’dır. Ancak bu
potansiyel üretim alanının yaklaşık 650.000 ha’dan yararlanılmaktadır. Aradaki
oluşan 800.000 ha’lık alana ayçiçeği ekilir ve ortalama olarak da verim 170
kg/da olur ise ayçiçeğinde yıllık 1.450.000 ton üretim değerine ulaşılabilecek
böylece de ülkemizin ithalat ile karşılanan bitkisel yağ açığı karşılanmış
olacaktır. Ayçiçeği üretimiyle ilgili istikrarlı bir planlamanın yapılmaması,
mevcut üretim potansiyelinden yeterince yararlanılmamasına, bunun sonucunda
ayçiçeği yağı açığının artmasına ve sanayinin dışarıya bağımlılığının
fazlalaşmasına neden olmaktadır.
Yağlı tohumlardaki üretim maliyetlerinin yüksek olması nedeniyle dış pazar
fiyatlarıyla rekabet edememesi, birim alandaki getirisinin düşük olması
sebebiyle, yetiştirildikleri bölgelerdeki alternatif ürünlerle rekabet
edememesi, Dünya ham yağ fiyatlarının Türkiye’ye göre daha düşük olması, ürün
planlamasının ve yağlı tohum üretimin artırılmasına yönelik politikaların etkin
olamaması, Türkiye’de yağlı tohum üretiminin yeterli olmayışının nedenleri
olarak sıralanabilmektedir. Yıllardan beri bu üretim açığını kapatabilecek bir
çözüm bulunamamıştır. Bu durum, ithalata bağımlı bitkisel yağ sektörümüzü, dünya
pazarındaki dalgalanmalara karşı kırılgan kılmaktadır.
Tüm bu nedenlerden dolayı,
ayçiçeği ithalatının yerine yurtiçi üretimin artırılması için neler yapılması
gerektiği ve ayçiçek üreticisinin sorunlarının belirlenmesi amacıyla Anayasa’nın
98’inci, içtüzüğün 104 ve 105’inci maddeleri gereğince Meclis Araştırması
açılmasını saygılarımla arz ederim” dedi.
Haber. Abdurrahim Yıldırım