Türkiye’nin son
dönemde Rusya ve Ukrayna’ya ihraç etti?i tonlarca domates ve çile?in “tehlikeli
tarym ha?eresi, güve” baryndyrdy?y, ya da “zirai atyk ve insan sa?ly?yna zararly
kalyntylar içerdi?i” gerekçesiyle iade edilmesinin ardyndan gözler ihracat yapan
firmalaryn Bakanlyktan aldy?y “Bitki Sa?lyk Sertifikasy”na çevrildi. CHP
Tekirda? Milletvekili ve Ziraat Yüksek Mühendisi Dr. Ylhami Özcan Aygun,  17
Mayys 2019 tarihinde kapsamly bir ara?tyrma önergesi verdi.

Aygun, “Sebze,
meyve ve bitkisel ürün ihraç eden firmalaryn, ihraç edece?i ürünlerin hastalyk
ve zararly maddelerden arynmy? oldu?unu gösteren ‘Bitki Sa?lyk Sertifikasy’ny
temin etmesi gerekmektedir. Son
dönemde ya?anan olaylar, Tarym ve Orman Bakanly?y’nyn denetiminde yürüyen sebze
ve meyve ihracat zincirinde sykynty oldu?unu ortaya koymaktadyr. Uluslararasy
geçerlili?i olan ve o ürünün sa?lykly oldu?unu gösteren Bitki Sa?lyk
Sertifikasy’nda usulsüzlükler mi var” diye sordu.

TÜRKYYE’NYN PRESTYJY OLUMSUZ YÖNDE ETKYLENYYOR

Aygun, son dönemde
Rusya ve Ukrayna’ya ihraç edilen çilek ve domateslerin “tehlikeli ha?ere ya da
zirai ilaç kalyntysy” içerdi?i gerekçesiyle Türkiye’ye geri gönderilmesi üzerine
TBMM’de konunun ara?tyrylmasy için 17 Mayys 2019 tarihinde Ara?tyrma Önergesi
verdi.  Aygun, “Hem üreticimizi zor durumda byrakan, hem de dünya pazarlarynda
Türkiye’nin prestijini olumsuz yönde etkileyen bu geli?melerin kapsamly olarak
ara?tyrylmasy gerekmektedir” dedi.

Sebze ve meyve
ihracaty yapylabilmesi için Bitki Sa?lyk Sertifikasy alynmasy gerekti?ine i?aret
eden Aygun, “Ayryca Zirai Karantina Servisi tarafyndan yapylan i?lemlerin
ardyndan ihraç edilen ürünlerin yüklendi?i yerde kontrolör tarafyndan hijyenik
denetimleri yapylmaktadyr.  Tarym

ve Orman Bakanly?y’nca verilen belge, uluslararasy geçerlili?i olan belgedir. Bu
belgenin ihracat syrasynda gümrük idarelerine ibrazy zorunludur. Bu sertifika,
gyda güvenli?i açysyndan büyük önem ta?ymaktadyr” diye konu?tu.

Aygun,

Rusya Tarym Ürünleri Denetim Ajansy’nyn (Rosselhoznador), “Türkiye’den gelen
meyve ve sebzelerin bitki sa?ly?y kalitesinin dü?mesinden endi?e duyduklary ve
geçen yyl Türkiye’den getirilen sebze ve meyvelerde 1945 kez Rusya’nyn karantina
listesinde yer alan tarym zararlysy bulundu?u” yönünde açyklama yapty?yna i?aret
etti.

Aygun, ?u bilgileri verdi:

“Rusya Nisan ve Mayys ayynda Türkiye’den aldy?y 43 ton çile?i  “Kaliforniya
çiçek tripsi” ve 39.5 ton domatesi de “Güney Amerika güvesi” bulundurdu?u
gerekçesiyle iade etti. Ayny ?ekilde Mayys ayynda Ukrayna’ya ihraç edilen 38 ton
domates, Güney Afrika güvesi içerdi?i ve hijyen standartlaryna uymady?y
gerekçesiyle Türkiye’ye uyary yazysy yazylarak iade edilmi?tir. Ukrayna’nyn
Nisan ayynda da 15 ton domatesi ayny gerekçeyle iade etti?i dikkate alyndy?ynda,
ortada ciddi bir sykynty oldu?u görülmektedir. Tarym ve Orman Bakanly?y’nca
verilen Bitki Sa?lyk Sertifikasy, uluslararasy geçerlili?i olan belgedir. Bu
belgenin ihracat syrasynda gümrük idarelerine ibrazy zorunludur. Bu sertifika,
gyda güvenli?i açysyndan büyük önem ta?ymaktadyr. Ya?anan olaylar,
Tarym ve Orman Bakanly?y’nyn denetiminde yürüyen sebze ve meyve
ihracat zincirinde sykynty oldu?unu ortaya koymaktadyr.”

Rusya ve Ukrayna’nyn iade etti?i ürünler, Türkiye’de mi satyldy?

Aygun,
Bitkisel Gyda ve Yemin Yhracatynda Sa?lyk Sertifikasy Düzenlenmesi ve Yhracattan
Geri Dönen Ürünler Yçin Uygulama Yönetmeli?i’ne göre, ihracattan geri gönderilen
domates ve çilekten numune alynmasy, tüketim tarihi geçmi?, çürümü?, koku?mu? ya
da bozulmu? olanlaryn yurda alynmamasy gerekti?inin altyny çizdi. “Rusya ve
Ukrayna’dan dönen sebze ve meyveler için yapylan i?lemler, Türk halkynyn gyda
güvenli?i açysyndan
da önemlidir. Bu ürünlerin denetimi yapyldy my? Hangi ko?ullarda iç piyasaya
verildi” diye soran Aygun, konunun incelenmesi gerekti?ini kaydetti.


Aygun, sebze ve meyvede ihracat öncesi denetim eksikliklerinin ayryntyly olarak
incelenmesinin Türk tarymy için elzem oldu?unu vurgulady.

Haber: Abdurrahim YILDIRIM